Najmanje ostrvo Krtoljskog arhipelaga – Otok, u narodu poznatije kao Gospa od Milosti ili Školj, čest je motiv na razglednicama iz Tivta i jedan je od najljepših ukrasa Tivatskog zaliva i cijele Boke Kotoroske.
Manje poznati „brat“ Gospe od Škrpjela pred Perastom, Gospa od Milosti je za razliku od peraškog svetilišta vještački podignutog nasipanjem materijala oko podvodne hridi, prirodnog porijekla. Na ovom ostrvcetu dimenzija stotinjak sa pedesetak metara nalazi se franjevački samostan i crkva posvećena Gospi od Milosti koja je nastala u drugoj polovini 15. vijeka.
Burna i vrlo zanimljiva istorija ostrva
Poznati bokeljski sveštenik i istoričar don Niko Luković zapisao je da su se na Gospi od Milosti prvobitno sklanjali sveštenici-pustinjaci koje je kasnije vrhovna crkvena vlast priključila kongregaciji Celestinaca Sv. Jurja.
Tokom 15. vijeka na ostrvo stižu i pripadnici franjevačkog reda koji su se sve do 1524. sa celestincima, kada su ovi drugi formalno ukinuti, sporili oko ovog svetilišta. Samostan i crkvu na Otoku 1620. godine poharali su Turci, nakon čega su ih franjevci obnovili dobrovoljnim prilozima vjernika.
U 19. vijeku ostrvo preuzimaju župnici Krtola i Krašića koji su na njemu stanovali dok su upravljali svojim župama. Tokom jedne izuzetno jake oluje 27. januara 1844. grom je udario u zvonik crkve Gospe od Milosti, srušio ga i značajno oštetio crkvu i samostan, a od dvojice župnika jedan je tom prilikom poginuo dok je drugi povrijeđen. Neoštećen je međutim, ostao starinski drveni kip Gospe koji datira sa početka 15. vijeka što je za vjernike koji u kontinuitetu već više od 500 godina hodočaste na ostrvo, imalo posebnu simboliku.
Crkva na ostrvu obnovljena je 1854. Kotorski biskup Frano Uccellini 1901. svojim je sredstvima iz ruševina opet podigao samostan i ukrasio crkvu, a uredio je i ljetnjikovac. Ostrvo Gospe od Milosti taj izgled zadržalo je do danas plijeneći skladom kamenog zdanja samostana i crkve koji, iako se nalaze na tako maloj površini kopna usred mora, imaju i predivno uređen vrt sa bunarom.
Šta ćete sve vidjeti na ovom ostrvu?
Osim istorijske, ovo svetilište ima i veliku spomeničko-umjetničku vrijednost jer se u njegovim zidovima nalaze razni fragmenti i arhitektonski djelovi longobardskog i romanskog stila, kao i fragmenti početaka slovenske plastike iz 10. vijeka.
Autorstvo drvenog kipa Gospe od Milosti pripisuje se poznatom majstoru Jakobu Kotoraninu koji je 1462. radio u visokom reljefu bogorodičin kip za jednu od crkava u Milanu, gdje se ta obojena figura i danas čuva u Umjetničkom muzeju.
Pored tog kipa, na Gospi se čuva i rimski kameni žrtvenik posvečen boginji Junoni Lucini – pokroviteljki porodilja, što inače, predstavlja rijetkost u arheologiji.
Samostan na malenom ostrvcetu u Tivatskom zalivu raspolaže i sa jednom od najbogatijih biblioteka u Boki sa rijetkim djelima bogoslovske i naučne literature.
Najviše posjetilaca ovo jedinstveno ostrvo svake godine posjećuje 15. avgusta kada se slavi praznik Velike Gospe.
Iskoristite kraj ljeta i uživajte u miru i spokoju Gospe od milosti i Boke Kotorske.
Izvor: Siniša Luković, Turistička organizacija Tivat
Naslovna fotografija: Vuk Ilić
Join the discussion