Tivatska priča o muzici i hrabrosti duga 111 godina

Ovo je priča iz Tivta. Priča o vrijednostima koje ne gube na važnosti ni u godinama kada pomislimo da je umjetnost izgubila svoj značaj.

Ovo je priča o Glazbenom prosvjetnom društvu Tivta koje je savremenik urbanizacije ovog grada čitavih 111 godina. Svih tih godina, dijeli sa njim i svijetle i mračne momente turbulentnog 20. vijeka.

Na dokovima nekadašnjeg Arsenala i postrojenjima Račice stasavala je radnička klasa iz čijih se redova pojaviše prvi članovi GPD-a davne 1909.

I tako je muzika krenula…

“Obično kažemo da je tivatska muzika u sedam država, a da iz Tivta nije mrdnula. Ista ta muzika egzistira 110 godina”, priča za ekipu Brand New Tivat Boris Lanceroti, predsjednik GDP Tivat.

A na samom početku muzikom se nije bilo lako baviti.

Samo pet godina nakon osnivanja počinje Prvi svjetski rat. Strogom naredbom naloženo je prikupljanje svih metalnih predmeta koji mogu biti pretopljeni i korišteni za potrebe vojske. Od kvake na vratima, do instrumenata gradske muzike…

Ipak, uprkos svemu, muzičari ne odustaju…

“I tu se muzika nekako prvi put drčnula. Nijedan od instrumenata nije predat vojsci jer ih je jedan od osnivača GDP-a Šime Staničić Šimeta sakrio u potkrovlje svoje kuće i preživjeli su cijeli Prvi svjetski rat”, otkriva Lanceroti.

A muzika je već 1918. opet počela da svira…

Gradska muzika nastupa na čelu prvomajske povorke u Tivtu 1919. Naredne godine takođe je na čelu kolone u spomen strijeljanim mornarima Bokeljske pobune u Kotoru, ali bez instrumenata.

“Sad mi je jasnije da se rat ne završava niti počinje onog datuma kako smo mi učili u školi. Svaki taj sukob, pogotovo ratni, zahtijeva neku pripremu koja traje više godina”, kaže Lanceroti.

A onda je došao Drugi svjetski rat i italijanska okupacija. Italijani su namjeravali da podrže rad muzike, ali pod posebnim uslovima.

“Imali su namjeru da muziku uvuku pod svoje, da je zadrže da svira, ali da se nose italijanske uniforme i da se svira na italijanskim vojnim praznicima. To, normalno, članovi GDP-a nisu prihvatili jer su bili dio crvene družine, odnosno članovi Radničkog pokreta koji je u Tivtu bio vrlo aktivan”, navodi Lanceroti.

Nakon italijanske kapitulacije 1943. dolaze Njemci sa mnogo strožim režimom upravljanja. Instrumenti su na početku okupacije bili oduzeti i zatvoreni u zgradu Opštine u kojoj je bila smještena i njemačka komanda.

Međutim, muzičari nisu planirali da odu u partizane bez svojih instrumenata.

“I opet su se organizovali, njih 7-8 članova, razrađivali plan kako ući u zgradu i uzeti instrumente i na kraju su to, uz veliki rizik, i ostvarili”, ponosno priča Lanceroti.

U noći 7. na 8. novembar 1944. sa instrumentima umotanim u krpe kako bi spriječili odsjaje Mjeseca koji bi ih mogli odati, članovi gradske muzike otišli su u partizane i odsvirali prvu budnicu na oslobođenoj teritoriji Njeguša.

I tu su zasvirali sa velikom dozom ponosa i prkosa, okrenuti prema Boki Kotorskoj i Tivtu. Krenuli su dalje, nisu direktno učestvovali u borbama, uvijek su bili u onoj drugoj liniji, ali ostalo je zapisano da je u svakom oslobođenom gradu muzika bila na čelu kolone.

Kako dodaje Lanceroti, GDP je najstarija kulturna institucija u Tivtu jer ništa u ovom gradu ne postoji 111 godina – ni u kulturi, ni u sportu, ni u lokalnoj upravi…

Ni dan danas, nakon 111 godina duge istorije, nijedan ozbiljniji događaj  u Tivtu ne može se zamisliti bez muzike Glazbeno prosvjetnog društva…