Velika posjećenost manifestacije „Neđelja arhiva” širom Crne Gore

Manifestacija „Neđelja arhiva”, koju je od 26. do 30. maja organizovao Državni arhiv Crne Gore, uspješno je završena, nakon što je širom zemlje realizovano više od stotinu raznovrsnih događaja. Bogat ovogodišnji program tokom pet dana okupio je veliki broj posjetilaca koji su svojim prisustvom dali snažan doprinos promociji arhivske djelatnosti i očuvanju crnogorskog kulturno-istorijskog nasljeđa.

Manifestacija je svečano počela posjetom predstavnika Ministarstva kulture i medija i Prijestonice Cetinje, čime je potvrđen značaj događaja i važna institucionalna podrška. Jedan od posebno značajnih trenutaka tokom manifestacije bio je i potpisivanje Memoranduma o saradnji između Državnog arhiva Crne Gore i Saveza udruženja boraca NOR-a i antifašista Crne Gore (SUBNORA), koji predstavlja zajedničku posvećenost očuvanju arhivske građe o Narodnooslobodilačkom ratu i antifašističkoj borbi.

Program je obuhvatio bogat sadržaj – od brojnih izložbi, kako uživo tako i online, preko stručnih predavanja i promocija publikacija, do edukativnih aktivnosti za sve uzraste. Među izložbama su se posebno izdvojile: „Učiteljska škola Cetinje 1922–1945″ održana u prostorijama Nacionalne biblioteke Crne Gore na Cetinju „Đurđe Crnojević”, „Privreda u Rožajama“ (u organizaciji arhivskog odsjeka Rožaje), postavka „Jevto Miletin Nikolić” u Nikšiću (u organizaciji arhivskog odsjeka Nikšić), kao i retrospektiva izložbi, dokumenata i fotografija Arhivskog odsjeka Ulcinj iz perioda 2011–2024 (u organizaciji arhivskog odsjeka Ulcinj). Dodatno, pored izložbi koje su bile organizovane uživo, organizovane su i dvije internet izložbe: „Sreski Narodni odbor Titograd / Narodni odbor sreza Titograd – Opšta uprava 1945–1959” i „Učiteljsko društvo u Baru 1919–1935”.

Pored toga, širom gotovo svih crnogorskih opština organizovani su i dani otvorenih vrata, pruživši svim građanima, pa i najmlađima, priliku da zavire u rad arhiva i otkriju bogatstvo dokumenata koje čuvaju.

Značajan doprinos realizaciji programa dali su brojni partneri i institucije iz oblasti kulture, obrazovanja i nauke. Među najistaknutijim događajima bili su promocija Zbornika radova sa Međunarodnog naučno-stručnog skupa „Miloš Milošević i kulturna tradicija Boke“, kao i prestižna međunarodna V konferencija bibliotekara, arhivista i muzealaca – LAM 2025, koja je okupila više od 40 autora iz pet država, u organizaciji Nacionalne biblioteke, Državnog arhiva i Narodnog muzeja Crne Gore. U okviru konferencije, u prostorijama Državnog arhiva Crne Gore održan je panel „Kulturna baština u digitalnom okruženju: između očuvanja, interpretacije i pristupačnosti“, na kojem su regionalni predstavnici razmjenjivali iskustva i primjere dobre prakse u oblasti digitalne transformacije kulturnih institucija.

Direktor Državnog arhiva Crne Gore Danilo Mrvaljević izrazio je veliko zadovoljstvo rezultatima ovogodišnje manifestacije, ističući njen značaj i uspjeh u povezivanju građana s kulturnim nasljeđem.

„Iza nas je manifestacija koja je potvrdila koliko arhivi mogu biti živa i dinamična mjesta susreta sa istorijom. Izuzetna posjećenost, uključivanje škola, institucija i građana iz svih krajeva Crne Gore pokazalo je da postoji snažna potreba da se čuje glas arhiva – kao čuvara naše prošlosti i temelja našeg identiteta. Zahvalni smo svima koji su doprinijeli tome da ova manifestacija bude istinski praznik znanja, kulture i zajedništva”, kazao je Mrvaljević.

„Neđelja arhiva” još jednom je pokazala da istorija ne ostaje samo usamo prošlosti, već da živi kroz dokumente, priče i ljude koji joj se vraćaju s pažnjom i poštovanjem. Državni arhiv Crne Gore ovom manifestacijom učvrstio je svoju ulogu kao centralna tačka susreta između građana i kulturno-istorijskog pamćenja države.

Vođeni uspjehom ovogodišnje manifestacije, organizatori najavljuju još bogatija buduća izdanja, uz poziv svima da i nadalje budu dio ove dragocjene kulturne inicijative.