Crna Gora je na posljednjoj Forbesovoj listi najboljih zemalja za biznis zauzela tek 72. mjesto, a uticajni američki magazin je na svojim stranicama, osim suvih brojki, detaljno opisao stanje crnogorske ekonomije.
U svojevrsnom “uputstvu za početnike” ekonomskog sistema, Forbes ocjenjuje da je Crna Gora i dalje u tranziciji.
Navodi da je oko 90 odsto crnogorskih državnih preduzeća do sada privatizovano, uključujući 100 odsto bankarskog sektora, telekomunikacija i distribucije nafte.
Turizam, koji čini više od 20% crnogorskog BDP-a svake godine donosi tri puta više posjetilaca od ukupnog broja crnogorskog stanovništva.
Nekoliko novih luksuznih turističkih kompleksa nalaze se u raznim fazama razvoja duž obale, a veliki broj njih je povezan s obližnjim objektima za plovidbu i jedrenje.
Foto: Supernova Travel
Osim turizma, energetika i poljoprivreda smatraju se za dva stuba ekonomije.
Koristi se samo 20 odsto crnogorskog hidroenergetskog potencijala – država planira da postane izvoznik energije, a izgradnja podvodnog kabela do Italije, koji će biti dovršen do kraja 2018. godine, pomoći će u ostvarenju tog cilja, ocjenjuju autori Forbesa.
Navodi se da Crna Gora koristi euro kao svoju valutu, iako nije službena članica eurozone.
Crna Gora se u januaru 2007. priključila Svjetskoj banci i MMF-u, a u decemrbu 2011. Svjetskoj trgovinskoj organizaciji. Započela je pregovore o priključenju EU 2012. godine, nakon što je ispunila uslove koje joj je postavio Evropsko savjet, vezano za borbu protiv korupcije i organizovanog kriminala.
“Vlada prepoznaje potrebu za uklanjanjem prepreka kako bi ostala konkurentna i otvorila ekonomiju stranim ulagačima. Neto strane direktne investicije u 2017. godini dosegla su 848 miliona dolara, a investicije po glavi stanovnika jedna su od najviših u Evropi zbog niske stope poreza na dobit”, navodi Forbes.
Foto: Easy Voyage
Najveći strani investitori u Crnoj Gori u 2017. godini bili su, kako se navodi, Norveška, Rusija, Italija, Azerbejdžan i Mađarska.
“Crna Gora trenutno planira velike promjene u svojoj saobraćajnoj mreža i proširenje sistema avio-prevoza. U 2014. godini, Vlada Crne Gore odabrala je dvije kineske kompanije za izgradnju 41 km dugog autoputa u zemlji, koji će postati dio kineske inicijative Pojas i put”, ističe Forbes.
Jeftiniji troškovi zaduživanja podstakli su rastući dug Crne Gore, koji trenutno čini 65,9% BDP-a, uz predviđanje, bez fiskalne konsolidacije, da se poveća na 80% nakon što 2019. godine počne otpata kredita kineskoj EXIM banci, gdje se država zadužila za autoput.
Crna Gora je prvi put uvela porez na dodatu vrijednost (PDV) u aprilu 2003. i uvela diferencirane stope PDV-a od 17% i 7% (za turizam) u junuaru 2006. godine. PDV je u januaru 2018. povećan na 21%, s ciljem smanjenja javnog duga, navodi Forbes.
Pogledajte pregled crnogorske ekonomije u brojkama Forbesa:
Join the discussion