Žabljak – dragulj crnogorskog zimskog turizma.
Iz godine u godinu prva je stanica onima koji su umorni od ljetnjih vrućina, pa usred Nacionalnog parka Durmitora crpe energiju tokom svojih slobodnih dana i odmora.
Kada Crnogorci predstavljaju turistima šta moraju obići u našoj zemlji – Žabljak je nezaobilazan. I baš kada budete u prilici da predstavljate ljepote ovog grada, važno je imati informaciju više. Share Montenegro donosi vam manje poznate informacije o prelijepom Žabljaku.
Foto: Vera Đerković
Prvi naziv Žabljaka bio je “Varezina voda”, vjerovatno zbog jakog izvora pitke vode, oko koga se i formiralo naselje.
Kasnije, dobija naziv “Hanovi” ili izvorno “Anovi”. Današnji naziv Žabljak dobija zvanično 1870. kada je u istom danu počela izgradnja crkve, škole i kapetanskog doma.
U ratnim danima stare građevine su nestale. Ostala je samo Crkva Sv. Preobraženja, koja je podignuta u čast pobjede nad Turcima, 1862.
Foto: Matije Bojović
Nastanak Žabljaka pratio je i otvaranje nekoliko trgovačkih i zanatskih radnji i kafana. Tako je, već osamdesetih godina 19. vijeka, Žabljak predstavljao i neku vrstu tržista, što je uticalo da postepeno počne preuzimati ulogu upravnog središta durmitorskog regiona.
U periodu prije Drugog svjetskog rata, Žabljak je predstavljao varošicu sa tipično planinskom arhitekturom.
Već u tom periodu, jedinstvena priroda počinje da privlači veliki broj turista iz tadašnje Kraljevine Jugoslavije, ali i iz inostranstva.
Posebno su, zbog svojih veza sa Crnom Gorom, bili brojni gosti iz Italije. Osim veličanstvenog prirodnog ambijenta, bogatstvo ovoga područja životinjskim svijetom i pogodnostima, koje pruža za lov i ribolov, dovodi na Žabljak i dosta zaljubljenika u ovu vrstu sporta.
Foto: Mili & Helmut
Žabljak i Durmitor su dali najveći doprinos i žrtve u Drugom svjetskom ratu.
Za samo sedam dana nakon početka pobune protiv fašista, Žabljak je oslobođen, a ljudi su počeli da formiraju organe više vlasti.
Doprinos durmitorskog Narodno – oslobodilačkog partizanskog odreda je ostao upisan zlatnim slovima, kada govorimo o borbi protiv fašističkih aktivnosti na Balkanu.
Republika Durmitor, kako su nazivali ovaj kraj, preživjela je mnoge napade, i dok je bila tačka oslonca Vrhovnog Štaba, na čelu sa Josipom Brozom Titom.
Iako ne tako veliki prostor, za vrijeme rata imao je preko 2.500 hiljada žrtava, a ima 15 narodnih heroja.
Tokom Drugog svjetskog rata, varošica je bila spaljena. Spaljeni su svi domovi, ustanove i ništa od ovog malog planinskog naselja nije ostalo, osim loma i zgarišta.
Poslije Drugog svjetskog rata, Žabljak se razvio iz malog sela u turistički grad.
Foto: Matije Bojović
Danas je postao vodeći zimski centar u regionu, koristeći ljepotu prirode koja ga okružuje, afirmišući se kao mjesto za odmor, i afirmišući državu u kojoj se nalazi.
Jedinstvena i raznolika prirodna bogatstva, na ovako malom prostoru, preporučili su Žabljak za ekološku prijestonicu prve ekološke države na svijetu.
Poslanici Skupštine Crne Gore, opijeni svježim planinskim zrakom, na vanrednoj sjednici 20.septembra 1991., odžanoj pod vedrim nebom, donijeli su odluku o proglašenju Crne Gore za prvu ekološku državu i jednoglasno izabrali Žabljak za njenu prijestonicu.
Vjerujete li u durmitorske legende?
Kroz dugu istoriju, ispredane su mnoge legende o Durmitoru, njegovim vrhovima, pećinama i jezerima, o Pirlitoru i Pašinoj vodi, o bukovičkoj gori, krilatim konjima, uskočkim, tepačkim, jezerskim i šaranskim junacima.
Prema nekim starim legendama, grčki bogovi sa Olimpa, izabrali su baš Durmitor za svoje odmaralište i počivalište.
Zna se sigurno, da su ovdje nekada živjeli Grci i možda su baš oni izabrali ovu planinu za drugi Olimp.
Foto: Jakšićeva
Osam kilometara istočno od Žabljaka nalaze se ostaci srednjovekovnog grada Pirlitor, grad utvrdjenje iz XIV vijeka, poznat iz narodne pjesme o vojvodi Momčilu, koji je umro ovdje zbog izdaje svoje supruge.
Narodna pjesma o vojvodi koji je živio u gradu Pirlitoru je jedna od najpopularnijih legendi na ovim prostorima.
Momčilo je imao krilatog konja Jabučila, mač sa očima, prema legendi bio je nepobjediv.
Legenda kaže da je pohlepni kralj Vukašin bio zaljubljen u Momčilovu lijepu ženu Vidosavu. Vidosava koja nije mogla da mu odoli, spalila je krila Jabučilu, pa se Momčilo nije uspio oduprijeti neprijatelju. Poslije smrti vlasnika Jabučilo slomljen tugom bacio se u Crno jezero, tako da će vam neki od mještana ovog kraja reći da se ponekad i danas vrisak Jabučila može čuti iz jezera.
Foto: Stevan Žugić
Pored bogova, koji odmaraju na njemu, Durmitor naseljavaju i vile.
One se po zalasku sunca spuštaju u podnožje ove planine i slijeću u cvjetne livade i dolove. Tu one kolo zavode, a najuglednije i najvaljastije momke svojim dražima i ljepotom zanose. Postoji uslov za njihovog izabranika, da ništa gvozdeno sa sobom ne ponese, ako misli da se sa njima u kolo hvata i da neku od njih obljubi. Nekad davno, bio je jedan Pivljanin zvani Todor. Bio je, vele, gledan kao upis, a valjast kao radiš. No, kad jedne večeri krene Todor kod vila, da se jednoj od njih u oku ogledne, i da joj med sa usana pokrade, zaboravi se i sa sobom ponese neku kusturicu. Vile to osjete, zalete se, pokupe jadnog momka i sa grede bace ga u jedan do. Tu Todor usni mrtvim snom, da se nikad ne probudi. Tako se taj divni do pod Durmitorom, pun livadskog cvijeća, studene vode i mirisa, zove Todorov do.
Legenda o nastanku Crnog jezera
Preko ovoga jezera, naišao je Sveti Sava i zakonačio u jednom od manastira pod Durmitorom.
Manastir se tada nalazio nasred varošice, u jednoj dubodolini, tamo gde je danas Crno jezero. Kaluđeri lijepo dočekaše Svetog Savu, ali posumnjaše u to da je on zaista svetac, pa se dogovoriše da mu podvale.
Foto: Dmitry Novitskiy
Zato, preko noći zakolju pijevca i strpaju ga u obravnicu sveca. Sjutradan, krene Sveti Sava dalje na put, a za njim pojure kaluđeri vičući: – “Ej, ti oče, što se svecem kaza, zašto nam noćas ukrade pijevca? – Šta kažete, Bog i anđeli s vama! Zar ja da pokradem Manastir!- Jesi, jesi” – povikaše kaluđeri uglas i trgoše Svetom Savi torbu sa ramena. I gle, u torbi se zaista nalazio zaklan pijevac. Naljuti se tada Sveti Sava i reče: – “Da Bogda da se zemlja provali tamo đe vam je sada Manastir, to se mjesto ne zvalo ni varoš ni selo, no se zvalo Crno jezero”. Tada oživi zaklanog pijevca i od njega postade Tetrijeb. Kada se kaluđeri vratiše, preneraziše se od čuda: zemlja se provalila i Manastir sa varošicom u bezdan potonuo, a u bezdanu se zavrnulo jezero – Crno jezero, a na površini jezera, u kolovratu obrće se crna kapa jednog kaluđera.
Na vama je da vjerujete ili ne u ove priće. Svakako, kada se uživo suočite sa svim durmitorskim predjelima, shvatićete da i dalje pričaju svoju priču.
Naslovna fotografija: Villa Zabljak
Join the discussion